Zon Pengetahuan

Nitrobenzol, juga dikenali sebagai C₆H₅NO₂, ialah sebatian kimia organik yang digunakan dalam pelbagai proses dan produk industri. Sebagai cecair tidak berwarna hingga kekuningan dengan bau badam yang tersendiri, nitrobenzol merupakan bahan permulaan penting dalam penghasilan pelbagai bahan kimia dan farmaseutikal. Dalam catatan blog ini, kami akan meneroka dengan lebih mendalam sifat-sifat, aplikasi teknikal, serta aspek kesihatan dan keselamatan dalam pengendalian nitrobenzol.

Sifat-sifat Nitrobenzol

Nitrobenzol ialah sebatian aromatik yang terhasil daripada penggantian satu atom hidrogen dalam benzena dengan kumpulan nitro (NO₂). Ia mempunyai jisim molar 123.11 g/mol, takat lebur 5.7 °C, takat didih 210.8 °C, dan ketumpatan 1.20 g/cm³ yang menjadikannya lebih berat daripada air.

Kumpulan nitro memberikan nitrobenzol kutuaban tinggi, yang tercermin dalam kelarutan yang baik dalam pelarut organik berkutub seperti etanol, aseton atau dietil eter. Pada masa yang sama, ia hanya larut sederhana dalam air. Nitrobenzol juga mudah terbakar dan boleh membentuk campuran letupan dengan udara.

Aplikasi teknikal nitrobenzol

Nitrobenzol mempunyai pelbagai kegunaan dalam industri kimia. Salah satu aplikasi utamanya ialah penghasilan anilin, iaitu perantaraan penting untuk pengeluaran pewarna, plastik, racun perosak dan farmaseutikal. Anilin diperoleh melalui penghidrogenan pemangkin nitrobenzol.

Di samping itu, nitrobenzol digunakan sebagai pelarut dalam pembuatan getah dan cat. Ia juga berfungsi sebagai bahan permulaan untuk sintesis fenol, benzaldehid dan sebatian aromatik lain. Dalam perubatan, nitrobenzol digunakan sebagai antiseptik dan disinfektan.

Penggunaan dalam makmal

Di makmal, nitrobenzol digunakan sebagai pelarut untuk sintesis organik, sebagai reagen dalam kimia analisis dan untuk prosedur pengekstrakan. Disebabkan sifat toksiknya, pengendaliannya memerlukan langkah berjaga-jaga khas.

Penggunaan dalam teknologi bahan letupan

Secara sejarah, nitrobenzol juga digunakan dalam teknologi bahan letupan kerana mempunyai sifat letupan. Walau bagaimanapun, pada masa kini, ia jarang digunakan dalam bidang ini kerana ketersediaan bahan letupan lain yang lebih selamat.

Aspek kesihatan dan keselamatan

Nitrobenzol adalah bahan berbahaya kepada kesihatan yang boleh menyebabkan gejala keracunan serius jika terdedah melalui kulit, mata atau saluran pernafasan. Pendedahan boleh menyebabkan sakit kepala, loya, muntah, penurunan tekanan darah dan kehilangan kesedaran. Dalam kes yang teruk, ia boleh menyebabkan sawan, kegagalan pernafasan dan kegagalan peredaran darah.

Oleh sebab itu, langkah keselamatan yang ketat mesti dipatuhi semasa mengendalikan nitrobenzol. Ini termasuk:

• Menggunakan peralatan pelindung yang sesuai seperti pakaian perlindungan kimia, sarung tangan dan topeng pernafasan
• Bekerja di bawah hud atau di bilik yang mempunyai pengudaraan baik
• Mengelakkan sentuhan kulit dan penyedutan
• Pelupusan sisa yang mengandungi nitrobenzol dengan teliti
• Latihan dan taklimat berkala untuk kakitangan makmal

Di samping itu, pengendalian nitrobenzol di banyak negara tertakluk kepada undang-undang dan peraturan khusus yang mesti dipatuhi.

Kesimpulan

Nitrobenzol ialah sebatian kimia serba guna yang memainkan peranan penting dalam industri dan penyelidikan. Walau bagaimanapun, pengendaliannya memerlukan langkah berjaga-jaga khas untuk melindungi manusia dan alam sekitar kerana sifat toksiknya. Hanya dengan mematuhi peraturan keselamatan secara ketat, risiko kemalangan dan kerosakan kesihatan dapat diminimumkan. Ketua makmal dan ahli kimia mesti sedar akan bahaya dan dilatih serta dilengkapi dengan sewajarnya.